Maak van je groep leerlingen een (h)echte klas

Een vragenlijst voor jouw klas

Soms is het handig om een thermometer in je groep te hangen. Even kijken hoe het gaat. Een klas vormen doe je niet één keer per jaar. Maar elke dag weer. De mythe van “de eerste 8 weken” moet doorbroken worden. Natuurlijk is het belangrijk om jezelf goed te positioneren, de klas te doorgronden, omgangsvormen te bepalen en deze vast te leggen in gezamenlijke afspraken. Of je dit nu doet met klasafspraken of op een andere manier. Leer je leerlingen vooral hoe ze met elkaar om moeten gaan. En hoe ze met jou om moeten gaan. En jij met hen. Dat is een continu proces, niet iets dat je tot aan de herfstvakantie doet en daarna nooit meer.

Uiteraard heb je hier gesprekken over. Even kort tussendoor of in een toegewijd tijdstip. Of je nu mentor bent, op de basisschool werkt of vakdocent bent. Iedere leraar is gebaat bij een positief groepsklimaat waarin de leerlingen zichzelf kunnen zijn en op elkaar kunnen vertrouwen.

Deze vragenlijst is daarom te zien als een thermometer. Even kijken hoe het gaat.

Tips voor afname

  1. Bespreek met de leerlingen dat deze lijst vertrouwelijk ingevuld moet worden. Hun naam moet er wel op, want anders kun je er geen individueel vervolg aan geven.
  2. Nodig de leerlingen uit om zo open en eerlijk te zijn als dat zij durven.
  3. Richt je lokaal zo in dat je leerlingen dit ook echt individueel in kunnen vullen.
  4. Het moet op dat moment en kan niet als huiswerk.
  5. Stel een redelijke tijdslimiet. Het gaat om het meten van het moment en het onderbuik gevoel.

Wat te doen na afname

Dit is aan iedere leraar om zelf te bepalen op welke manier je hier een vervolg aan kunt geven. Als je houdt van statistiek kan het geen kwaad om te turven hoe vaak een bepaalde uitslag voorkomt. Als je liever kwalitatief te werk gaat kun je met name de opmerkingen en gevoelens leidend laten zijn. Wat suggesties:

  • Verwerk de resultaten in een Excel tabel. Hier kun je anoniem de gemiddelde scores laten zien. Let wel op: als je klas uit twee uitersten bestaat (de helft voelt zich onveilig, de andere helft veilig) krijg je een gemiddelde score. Gemiddelden zijn dus misleidend.
  • Nodig bepaalde leerlingen uit tot een individueel gesprek op basis van de uitkomsten van de vragenlijst.
  • Formuleer actiepunten met de klas en leg deze ergens vast: in de agenda’s of op een vel papier. Refereer hier de komende tijd aan. Neem dan na een maand weer de vragenlijst af om te kijken of er verandering is. Houd dit een paar maanden vol.
  • Laat een groep leerlingen een presentatie maken op basis van de algemene feedback. Deze “stuurgroep” gaat een voorstel doen om de sfeer te verbeteren in de klas.

 

Opmerking: als je met deze fiche aan de slag gaat, raad ik aan om te kiezen voor maximaal ‘4’ opties en geen ‘5’. Doordat er bij een oneven getal een ‘midden’ is, kunnen kinderen ook ‘onbeslist’ overkomen en dat geeft dan weer een zeer vertekend beeld.

Vragenlijst

Bron: www.lerenleukermaken.nl 

Afspraken op de eerste schooldag

De eerste schooldag komt eraan; de dag dat je afspraken maakt met de leerlingen.
Belangrijk is dat er een duidelijk verschil is tussen afspraken en regels.
Afspraken spreek je af en worden niet opgelegd.
Regels worden opgelegd door de leerkracht, directeur,…

Wat je kan doen op de eerste schooldag is de kinderen in groepjes van 4 plaatsen en aan de hand van de placematmethode de kinderen laten opschrijven wat ze belangrijk vinden qua afspraken in de klas. Eerst schrijven ze zelf op wat ze belangrijk vinden.
Daarna bespreken ze met z’n vieren en noteren ze voor hun de belangrijkste zaken.

Als dat gebeurd is, leer je de kinderen alvast aan dat als ze straks hun afspraken willen formuleren, dat ze ze niet formuleren als: “je mag niet lopen in de gang” maar wel: “in de gang  wandelen we”. Probeer ten allen tijde het woord “niet” uit afspraken te bannen.
(Als ik namelijk zeg dat je NIET aan een banaan mag denken… denk je namelijk wel aan een banaan!)

Als dat gebeurd is, laat je de kinderen hun afspraken op het bord zetten of op verschillende blaadjes schrijven en in de klas verspreiden. De kinderen krijgen dan elk 10 munten (of andere voorwerpen) die ze dan bij de afspraken mogen leggen. Bij die afspraken die ze het allerbelangrijkste vinden leggen hun munten. Ze kunnen kiezen om 1 munt bij de afspraken te leggen, maar misschien vinden ze een afspraak wel zo belangrijk dat ze er 3 munten achterlaten.

Op het einde kan je dan oplijsten welke afspraken het allerbelangrijkste zijn (door ze bovenaan het blad te zetten) en zo het lijstje af te werken. Zit er een afspraak bij die je helemaal niet zint als leerkracht kan je natuurlijk wel vertellen  dat jij VETO-recht hebt. Als er een afspraak tussenzit die echt niet kan,… beslis jij nog altijd!

Zo maak je een mooie start, vanuit de kinderen en ben je klaar om te starten.

Vingercode

 

 

Knappe posters vond ik op de website van Juf Laidya!

.

1 - 2 - vraagje - toilet

 

.

3 - 4 tijd - iets nodig

.

5 - stilte

bron: http://laidyavthieghem.wix.com